Tüp Bebek Tedavisinde Hormon Kullanımı

İnfertilite durumunda başvurulan yardımcı üreme tekniklerinden biri olan tüp bebek tedavisinin başarılı olabilmesi için kullanılan çeşitli hormonlar bulunmaktadır. İlaç alanındaki teknolojik ilerlemeler ile, kısırlık tedavisinde kullanılan birçok yeni ve etkili hormon mevcuttur. Bu hormon ilaçlarının temel amacı, yumurtalıklarda yeterli büyüklükte ve sayıda folikül gelişimini destekleyerek hamile kalma ihtimalini artırmaktadır. Yardımcı üreme tekniklerinde (IVF, ICSI), birden fazla folikül elde etmek büyük bir öneme sahiptir. Yumurtalıkları uyarabilmek için, yumurta üretiminden sorumlu olan FSH ve LH isimli hormonlar kullanılmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisinde Hormon Kullanımının Amacı Nedir?

Tüp bebek tedavisi, bebek sahibi olamayan çiftlerin başvurduğu bir yöntemdir ve kullanılan ilaçlar tedavide önemli bir rol oynar. Tüp bebek tedavisinde ilaçların seçimi, anne adayının yumurta kalitesi ve hormon değerleri göz önüne alınarak yapılır. Kullanılan ilaçlar genel olarak yumurtalık kalitesini artırmayı ve tedaviden maksimum verimi elde etmeyi amaçlar. Anne adayına uygulanan hormon ilaçları, yaş, hormon seviyeleri ve yumurtalık rezervi dikkate alınarak belirlenen dozlarda kullanılır. Tüp bebek tedavisinde kullanılan hormon ilaçları kişiyi tedavi etmek için kullanılmaz. Hormon ilaçları şu amaçlar doğrultusunda kullanılabilir;

• Doğal olarak ayda bir kez gelişen yumurta sayısını arttırmak
• Yumurtaların olgunlaşmasını sağlamak
• Yumurtaların erken çatlamasını engellemek
• Rahim içini gebeliğe hazırlamak

Tüp Bebek Tedavisinde Hormon Değerleri

Kadınlarda, üreme sağlığı değerlendirmelerinde yumurtalık, tiroid ve hipofiz hormonlarına yönelik kan testleri yapılır. Tüp bebek tedavisi öncesi yapılan hormon testleri arasında FSH, LH, E2 (reglinin ilk 3-4 günü içinde), TSH, PRL bulunmaktadır. Ayrıca, DHEAS, Total-Testosteron gibi hormonlar da ihtiyaç durumunda değerlendirilir. AMH hormonu, kadınlarda yumurtalık rezervinin araştırılması açısından önemlidir. Yumurtalık rezervi, tüp bebek tedavisi sırasında elde edilen yumurta sayısı ve kalitesini etkileyebilir. FSH hormon düzeyinin 5 ile 10 arasında olması arzu edilir. FSH değerinin 10'un üzerine çıkması hamilelik olasılığını azaltabilirken, yüksek FSH düzeyi tüp bebek tedavisiyle çocuk sahibi olma şansını da düşürebilir.

Tüp Bebek Tedavisinde Hormon Kullanımı Nasıl Olmalı?

Üreme çağındaki kadınlarda her ay bir yumurta olgunlaşır ve çatlar. IVF işlemlerinde tek yumurta alınması durumunda, yumurta döllenmeyebilir ya da döllendikten sonra sağlıklı bir embriyo oluşmayabilir. Bu nedenle, IVF tedavisi sırasında yumurtalık uyarıcı ilaçlar kullanılarak çok sayıda yumurta elde etme çabası gösterilir. Adetin ikinci gününde yapılan vajinal ultrason ve kan testi sonuçlarına göre tedavi başlatılır. Tedaviye başlarken ilaç dozları, hastanın vücut kitle indeksi, daha önce yapılan IVF tedavilerinde kullanılan ilaç dozları ve toplanan yumurta sayılarına göre belirlenir. İlaç dozları ve tedavi protokolleri her hastaya özgü olarak belirlenir ve özelleştirilmiş bir tedavi planları uygulanır.

Tüp Bebek Tedavisinde Hormon Kullanımının Yan Etkileri

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkiler yumurta toplama işleminden 4-5 gün sonra görülebilmektedir. Cilt altına yapılan ilaçların kullanılması sonrasında deride kızarıklık, kabarıklık ve hafif sızılar hissedilebilir. Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların genel yan etkileri arasında, ürtiker, baş ağrısı, uyku düzeninde bozulma, vajinal kuruluk, ani sıcak basmalar ve ruh hali değişiklikleri bulunmaktadır. Bu etkiler, ilaç kullanımı sona erdikten kısa süre sonra ortadan kalktığından endişe etmeye gerek yoktur.

Tüp Bebek Tedavisinde Kimler Hormon Kullanabilir?

Tüp bebek tedavisi, çiftlerin belli şartlara uyması koşuluyla uygulanan bir tedavi seçeneğidir. Bu tedavinin uygulanabilmesi için hem kadının hem de erkeğin çeşitli tıbbi değerlendirmelerden geçmesi gerekir. Tüp bebek tedavisinin uygun olup olmadığı, çiftlerin infertilite (kısırlık) probleminin sebebine bağlı olarak ve buna uygun bir tedavi yolu ile belirlenir. Dolayısıyla, tüp bebek tedavisi için doktor tarafından yapılan değerlendirme ve tetkikler sonucunda tedavi süreci başlatılır. Doğal gebelik elde etmeyi engelleyebilen hormonal dengesizlikler, tüp bebek tedavisine ihtiyaç duyan çiftler için önemli bir faktördür. Yeterli miktarda folikül oluşumu veya yumurtlama sorunu yaşayan kadınlar, tüp bebek tedavisi ile olumlu sonuçlar alabilirler. Bu tedavi, hormon seviyelerini kontrol altına alarak doğru zamanda yumurtlamayı amaçlar.

Östrojen ve progesteron metabolizmasının beslenme ile kontrol edilmesi için birkaç ipucu:

• Brokoli, şalgam, lahana, Brüksel lahanası, koyu yeşiller, karnabahar, turpgiller tüketilebilir.
• Somon, sardalya, gezen tavuk yumurtası, avokado, keten tohumu, kabak çekirdeği omega 3 yağ asitlerini daha fazla tüketiniz.
• B6, B12, Folat açısından zengin besinler, tüm yeşillikler, yeşil yapraklı sebzeleri almak önemlidir.
• C vitaminin, Progesteron hormon düzeylerini iyileştirdiği luteal faz yetmezliği olan kadınlarda dogurganligini arttırdığı gösterilmiştir. C vitamininden zengin besinler; dolmalık biber, kivi, çilek, portakal tüketimi önerilmektedir.
• Esansiyel yağ asitlerini içeren, keten tohumu, ceviz, chia tohumu, kabak çekirdeği, hindistan cevizi yağı da takviye olarak düşünülebilir. Doğal otla beslenen hayvanlardan üretilen yoğurt kefir ve tereyağ tüketiminde oldukça önemlidir.